“Voordat je kunt groeien, moet je zorgen dat de basis op orde is” – Alain over financiële basis hygiëne in het mkb
In veel MKB-bedrijven en scale-ups is een sterke (financiële) basis cruciaal voor groei en succes. Alain Wickenhagen, partner en interim CFO bij FYBE, benadrukt hoe belangrijk het is om kritisch te kijken naar de ‘financiële hygiëne’ binnen een organisatie. “Een goede basis legt de fundering voor alle groei,” vertelt Alain. In dit artikel deelt hij zijn inzichten over de waarde die een interim CFO kan toevoegen, en waarom een data-gedreven aanpak essentieel is.
(Financiële) basis hygiëne
Alain begint bij het fundament: de financiële hygiëne. “Voordat je als organisatie kunt groeien, moet je eerst zorgen dat alle basisprocessen op orde zijn,” zegt Alain. Dit omvat niet alleen gestandaardiseerde processen, maar ook een diepgaande blik op de administratie. Zijn alle financiële gegevens kloppend? Is er volledige transparantie, zonder ‘lijken in de kast’?
Financiële processen
Een belangrijk aspect van financiële hygiëne is de controle over debiteuren- en crediteurenposities. “Als deze niet op orde zijn, moet je snel actie ondernemen,” benadrukt Alain. Goed inzicht in de verwachte kasstromen voorkomt verrassingen en maakt tijdig zichtbaar wanneer er actie moet worden ondernomen. Veel kleinere mkb-bedrijven besteden hun boekhouding uit, wat op zich prima kan werken. “Maar,” voegt Alain toe, “je moet wel actief sturen op zo’n uitbestede administratie. Het boekhoudkantoor heeft vaak minder zicht op de bedrijfsprocessen, waardoor snel en accuraat inzicht in je financiële data minder vanzelfsprekend is”
Daarnaast wijst Alain op het belang van een gestroomlijnd afsluitingsproces. “Bij veel mkb-bedrijven is er geen vastomlijnd afsluitingsproces. Soms duurt het drie, vier of zelfs zes weken voordat de boeken gesloten worden” Door proactief aan een snelle en regelmatige afsluiting te werken, kan een organisatie beter sturen op actuele cijfers en sneller beslissingen nemen.
Operationele en niet-financiële processen
Alain wijst ook op het belang van niet-financiële en operationele data om een compleet beeld van de organisatie te krijgen. “In een productieomgeving wil je bijvoorbeeld weten hoeveel producten er zijn gemaakt en hoeveel daarvan voldoen aan de kwaliteitsnormen,” vertelt hij. Dit soort inzichten helpt om het operationele proces te sturen en verbeterpunten te identificeren.
Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld HR-processen. “In een goed HR-systeem heb je bijvoorbeeld gegevens over de leeftijd en de instroom van medewerkers, de kosten van recruitment, scholing en opleiding, maar ook de ontwikkeling en ambities van werknemers” legt Alain uit. “Als je data in je HR-systeem niet op orde is, mis je belangrijke inzichten” Ook hier gaat het erom dat alle data correct en compleet is, zodat op een strategisch niveau beslissingen kunnen worden genomen.
Van alle processen wil je data hebben die inzichtelijk maken hoe deze processen bijdragen aan de doelstellingen en ambities van de onderneming, zowel financieel als niet-financieel.
KPI’s als stuurmiddel
Naast een sterke basis benadrukt Alain het belang van data-gedreven besluitvorming. “KPI’s zijn een mooi stuurmiddel, maar deze moeten wel gericht zijn op de zaken die echt waarde toevoegen. Het is belangrijk dat KPI’s in lijn zijn met de visie van de organisatie en bijdragen aan het behalen van de bedrijfsdoelstellingen.”
Daarnaast moeten KPI’s ook echt inzicht geven, vult Alain aan. “Daarom geef ik de voorkeur aan dynamische KPI’s, die ten opzichte van iets anders staan. Kijk bijvoorbeeld niet alleen naar de totale winst, maar naar de winst per werknemer of de winst ten opzichte van het geïnvesteerde kapitaal. Wanneer je KPI’s op deze manier formuleert, kijk je op een duurzame manier naar je cijfers en heb je meer inzicht dan met absolute KPI’s.”
Ook is het essentieel dat KPI’s goed gecommuniceerd en begrijpelijk gepresenteerd worden. “Het team moet weten wat de KPI’s betekenen en hoe hun werk bijdraagt aan deze doelen,” legt Alain uit. Door cijfers en doelen helder te delen, creëer je betrokkenheid en een duidelijke richting. Dashboards kunnen hieraan bijdragen. Zij bieden een visueel overzicht van de huidige status en de gezamenlijke groeiambities.
De juiste mentaliteit: kritisch en flexibel
Niet iedereen is geschikt voor een rol als interim CFO. Alain is kritisch, schakelt snel en past zich vlot aan nieuwe omgevingen aan – essentiële eigenschappen voor iemand die tijdelijk in een organisatie komt om direct waarde toe te voegen. “Als interimmer moet je meteen kunnen zien waar de verbeterpunten liggen en pragmatisch te werk gaan.”
Zijn nuchtere kijk en kritische blik zijn kenmerkend voor zijn stijl, waardoor hij organisaties snel kan helpen bij het identificeren van kansen en risico’s.
De toegevoegde waarde van een interim CFO
Als CFO kijkt Alain verder dan alleen de cijfers. Hij helpt bedrijven ook strategische beslissingen te nemen door financiële inzichten te koppelen aan bedrijfsdoelen. Dit gaat bijvoorbeeld over het bewaken van de cashflow, het optimaliseren van werkkapitaal, het adviseren bij investeringsbeslissingen en het in kaart brengen van potentiële risico’s Een CFO is meer dan een financiële manager; hij fungeert als strategische partner die ervoor zorgt dat de financiële koers in lijn ligt met de ambities van het bedrijf.
“Een CFO moet niet alleen kunnen rekenen, maar ook begrijpen waar het bedrijf heen wil en welke stappen nodig zijn om daar te komen,” zegt Alain.
